در حقیقت ماه جو دارد، اما جو آن در مقایسه با زمین بسیار نازکتر و چگالی آن صد هزار میلیارد بار کمتر از جو زمین است. برای اینکه یک سیاره یا قمر بتواند جو داشته باشد، نیروی کشش جاذبهاش باید بر حرکت طبیعی اتمها و مولکولهای موجود در فضای مجاور آن غلبه کند. از آنجا که گرانش ماه تنها یکششم گرانش زمین است، قادر نیست بخش اعظم اتمها و مولکولهای لازم برای شکلگیری جو را دور و بر خود نگه دارد. در نتیجه بسیاری از آنها به راحتی به درون فضا فرار میکنند. جو ماه احتمالا ۱۰۰ تریلیون مرتبه (دقت کنید این عدد ۱۴ صفر دارد) رقیقتر از اتمسفر زمین است. اما جو آن لایههای متنوع دارد. تحقیقاتی که سفینه آپولو انجام داده است نشان میدهد که در سانتیمتر مکعب از جو کره ماه ۶۰۰۰ اتم ئیدروژن وجود دارد. گازهای دیگر از جمله هلیوم ، نئون و آرگون نیز در آن یافت میشود. جو ماه در مجموع ۱۰.۰۰۰ کیلوگرم است. جو ماه شب هنگام بیشترین تراکم را دارد و روزها نور خورشید اجزای آن را یونیزه میکند و بادهای خورشیدی نیز آنها را تا اندازهای از هم جدا میکند و بدین ترتیب جو رقیقتر میشود.
آیا ماه جو دارد؟ اگر دارد قطرش چقدر است؟
حقایقی شگفت انگیز در خصوص ماه
- تا کنون ۱۲ انسان بر روی ماه قدم برداشته اند که اولین آنها نیل آرمسترانگ بوده و بعد از وی باز آلدرین و آلن بین در ماموریت آپولو ۱۲ بوده است.حقیقت جالبی که در مورد این ماموریت وجود دارد این است که در هنگام بلند شدن و خروج فضاپیما از جو زمین این فضاپیما ۲ بار هدف رعد و برق قرار گرفت و برای مدتی از سیستم اضطراری برقی خود استفاده می کرد و در سیستم برقی آن اخلال ایجاد شده بود!
- طبق گفته ناسا ماه به طور کامل کره و گرد نمی باشد بلکه به شکل تخم مرغی است که سمت برجسته آن به سمت زمین است و بیشتر جرم و جاذبه ماه در سمتی است که روبروی زمین قرار دارد (همانطور که می دانید به دلیل هماهنگ بودن چرخش زمین به دور خودش (حرکت وضعی) و چرخش ماه به دور زمین همواره ساکنین زمین تنها یک سمت ماه را می توانند تماشا نمایند).
- همواره یکی از جالب ترین اجرامی که در آسمان زمین دیده می شود کره بزرگ ماه در افق است به طوری که خیلی از انسان ها گمان می کنند که ماه بزرگتر شده است. در حالی که این پدیده به خطای دید ماه مشهور است و بزرگ دیده شدن ماه در افق تنها به دلیل خطای دید و تحلیل نادرست مغز بر اثر مقایسه با اجرام بزرگتر روی زمین و در نتیجه بزرگ تصور کردن ماه در افق می باشد!
- زلزله نگارهایی که آپولو بر سطح ماه مستقر کرده است، از وقوع ۳۰۰۰ زلزله در سال خبر میدهند. برخی از این زلزلهها نتیجه برخورد شهاب سنگها به سطح ماه است که تمامی آن را به شدت میلرزانند و بقیه ، حاصل فعل و انفعالاتی است که در عمق ۸۰۰ کیلومتری آن رخ میدهد. در بیشتر این زلزلهها انرژی معادل انرژی یک فعالیت آتشفشانی و یا کمتر از آن آزاد میشود.
- ماه در زیر نور درخشش خاصی دارد، ستاره شناسان اغلب بر سطح ماه نورهای اسرار آمیزی مشاهده میکنند. تصور میشود این نورها که اصطلاحا “فرآیندهای ناپایدار ماه” نامیده شدهاند با گازهای ماه که از طریق شکافها و حفرههای سطح ماه از اعماق آن متصاعد میشوند ارتباط دارند و به نظر میرسد آزاد شدن گازهای موجب بقای جو ماه میشود و گر نه بادهای خورشیدی موجب پراکندگی و از هم گسیختگی آن میشدند.
- وقتی که نیل آمسترانگ اولین قدم را بر سطح کره ماه برداشت، اشخاص بیشماری از این امر واهمه داشتند که مبادا او به ناخود آگاه در خاک ماه فرود رود. این تصور امری فراگیر شده بود. سفینههایی که با موفقیت بر سطح ماه فرود آمدند، به این ذهنیتها پایان بخشیدند. این تصور باطل چنان در اذهان رخنه کرده بود که آمسترانگ احساس خود را پس از فرود بر روی ماه چنین بیان میکند: “وقتی دریافتیم که در خاک ماه فرو نمیرویم و میتوانیم بقیه مأموریت خود را انجام دهیم، در پوست خود نمیگنجیدیم”.
- احتمالا زمین در گذشته یک یا چند سیاره همجوار داشته است. مطابق نظریهای مشهور در مورد پیدایش ماه ، این کره نتیجه یک انفجار بزرگ است. این انفجار از برخورد زمین با سیاره دیگری که سه برابر مریخ فعلی بوده حاصل شده است. مطابق این نظریه ، بقایای این انفجار در مدار زمین باقی ماندند و در طول یکسال بهم پیوستند و بدین ترتیب کره ماه ایجاد شد.
- به طور تقریبی ۱ ماه طول می کشد که ماه به دور زمین بچرخد. دوره گردش ماه کامل به دور زمین ۲۷ روز است که این گردش کامل نامیده می شود. اما دوره بین ۱ ماه تا ماه جدید از دید زمینی ۲۹.۵۳ روز است که آن را ماه قمری می نامند.
- دمای سطح پوسته ماه به مراتب بیشتر یا کمتر از زمین می رسد به طوری که دمای آن در سردترین حالت به منفی ۱۳۸ درجه سانتی گراد و در گرمترین حالت به ۱۲۷ درجه سانتی گراد می رسد. دلیل این تغییرات دمایی فوق العاده شدید به وجود نداشتن جو غلیظ در ماه نسبت داده می شود.
- تحقیقات جدید نشان میدهد، در داخل سنگ های ماه مهره های شیشه ای وجود دارد که حدس زده میشود نشانه ای از آب بر سطح ماه، تنها قمر زمین باشد، منشا این آب ناشی از بادهای خورشیدی است.
- متخصصانی از ناسا، دانشگاه آریزونا و موسسه اهداف اکتشاف علمی (INET) اقدام به تجزیه و تحلیل شهابسنگهایی کردند که پس از برخورد کیهانی که احتمالا منجر به شکلگیری ماه شد، به زمین رسیدهاند. در پی برخورد بین یک پیشسیاره با زمین نوپا، شهابسنگهای چند کیلومتری با سرعتی غیرمعمول با سیارکها در کمربند سیارکی – بین مدارهای مریخ و مشتری – برخورد کردند. متعاقب این برخوردها، بقایایی از این شهابسنگها به زمین رسیدند که قدمت آنها به ۴٫۴۷ میلیارد سال قبل بازمیگردد.